Güneydoğu Asya ülkesi Laos’taki bir mağarada bulunan en az 130 bin yıllık bir çocuğun dişi, bilim insanlarının, insanların erken kuzenleri hakkında daha fazla bilgi ortaya çıkarmasına yardımcı oldu. Araştırmacılar, keşfin, insanlığın artık soyu tükenmiş bir çeşidi olan Denisovalıların güneydoğu Asya’nın sıcak tropik bölgelerinde yaşadığını kanıtladığını söyledi.
DENİSOVALILAR NASIL KEŞFEDİLDİ?
Denisovalılar, araştırmacılar tarafından Homo cinsinden bir insansı olup Neandertaller ve anatomik olarak çağdaş insanın (Homo sapiens) yakın akrabası olarak tanımlanıyor. Fakat, Denisovanlar bi genetik olarak her iki çeşitten ayırt edilebiliyor.
Bununla birlikte, Neandertallerin kuzeni olan Denisovalılar hakkında çok az şey biliniyor. Bilim insanları, onları birinci olarak 2010 yılında bir Sibirya mağarasında çalışırken ve daha evvel tanımlanamayan bir insan kümesine ilişkin bir kızın parmak kemiğini bulurken keşfetti. Denisova Mağarası’nda bulunan yalnızca bir parmak ve yirmi yaş dişi kullanarak, kümenin tüm genomunu çıkardılar.
Araştırmacılar daha sonra 2019 yılında Tibet Platosu’nda bir çene kemiği buldu ve Denisovalıların bir kısmının Çin’de de yaşadığını kanıtladı.Ancak, bu ender fosillerin yanı sıra, Denisovalılar, günümüzde insan DNA’sının genleri dışında, ortadan kaybolmadan evvel çok az iz bıraktılar.
Nature Communications isimli bilimsel mecmuada yayımlanan yeni çalışmanın ortak muharriri ve paleoantropolog Clement Zanolli, bilim insanlarının “bu popülasyonların çağdaş cetlerinin güneydoğu Asya’daki Denisovalılarla “karıştırıldığı” sonucuna vardıklarını söyledi. Ama, Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi araştırmacısı AFP’ye verdiği demeçte, Asya kıtasının bu kısmında, Sibirya yahut Tibet’in dondurucu dağlarından uzakta varlıklarının “fiziksel kanıtı” olmadığını söyledi.
Bu durum bilim insanları kümesi kuzeydoğu Laos’taki Kobra Mağarası’nda aramaya başlayana kadar böyleydi.
Mağara uzmanları, bölgeyi 2018 yılında, eski insan kalıntılarının esasen bulunduğu Tam Pa Ling Mağarası’nın yanındaki bir dağda keşfetti. Zanolli, dişin çabucak hemen homo sapiensler ile benzeri bir hale sahip olduğunu açıkladı. Çalışma, eski proteinlere dayanarak, dişin 3.5 ila 8,5 yaşları ortasındaki bir kız çocuğuna ilişkin olduğunu ortaya çıkardı.
Paleoantropolog ve çalışmanın ortak muharriri Fabrice Demeter, dişin halini tahlil ettikten sonra, büyük olasılıkla 164 bin ila 131 bin yıl evvel yaşamış bir Denisovalı’ya ilişkin olduğunu söyledi. Daha sonra, proteinlerin tahlil edilmesi ve bir 3D X-ışını rekonstrüksiyonu dahil olmak üzere farklı sistemlerle dişin içi incelendi.
NEANDERTALLER İLE 350 BİN YIL EVVEL AYRILDILAR
Başka taraftantan, dişin iç yapısı, Tibet’teki Denisova örneğinde bulunan azı dişlerininkine benziyordu. Endonezya ve Filipinler’de yaşayan çağdaş insanlardan ve öbür antik çeşitlerden açıkça ayırt edildi.
Dişin süreksiz olarak bulunduğu Danimarka’daki Kopenhag Üniversitesi’nde araştırmacı olan Demeter, “Proteinler, cinsiyeti tanımlamamıza ve bunun öbür Homo tipleri ile ilgisini doğrulamamıza müsaade verdi. Dişin yapısı, genetik olarak Denisovalılara yakın olan Neandertallerle ortak özelliklere sahipti. İki çeşidin yaklaşık 350 bin yıl evvel ayrıldığı düşünülüyor” diye konuştu.
Fakat Zanolli, şimdiye kadar doğuda hiçbir Neandertal izine rastlanmadığı için araştırmacıların bunun bir Denisova örneği olduğu sonucuna vardığını açıkladı. Demeter için keşif, Denisovalıların Asya’nın bu kısmını işgal ettiğini ve soğuk irtifalardan tropik iklimlere kadar çok çeşitli ortamlara ahenk sağladıklarını, Neandertal kuzenlerinin ise soğuk batı bölgelerinde daha “uzmanlaşmış” göründüğünü gösteriyor.
Bu nedenle, son Denisovalılar, Pleistosen çağında, genetik miraslarını Güneydoğu Asya’nın çağdaş popülasyonlarına aktaran çağdaş beşerlerle tanışmış ve iç içe geçmiş olabilirler.