Mart ayında Kiev’in bir banliyösü olan Buça’da Rus askerlerinin çekilmesinin akabinde yüzlerce sivilin sivilin cesedi bulunmuştu. Ukrayna durumun bir insanlık kabahati olduğu belirtirken Rusya sivilleri öldürdüğünü tekraren inkar etmişti.
4 BİNİ AŞKIN TELEFON GÖRÜŞMESİ İNCELENDİ
Ancak, NYT incelenen 4 bini aşkın telefon kayıtlarının, Rus askerlerinin Ukrayna’da Şubat ayı sonlarında başlayan savaşın birinci haftalarında karşı karşıya kaldıkları kasvetli gerçeği gözler önüne serdiği tabir edili. Haberde, askerlerin annelerine, arkadaşlarına ve kız arkadaşlarına şahit oldukları ve katıldıkları kimi vahşet olaylarını anlattıkları belgelendi.
“GÖRDÜĞÜMÜZ HERKESİ ÖLDÜRME BUYRUĞU VERDİLER”
Adı sırf Sergey olarak açıklanan bir Rus askerinin, kız arkadaşına yaptığı bir aramada, kumandanının Ukraynalı sivilleri infaz etmeleri için ormana götürme buyruğu verdiğini söylediği duyuldu. Sergey telefon görüşmesinde, “Gittiğimiz yerde çok sayıda sivilin dolaştığını söylediler. Ve gördüğümüz herkesi öldürme buyruğunu verdiler” derken, kız arkadaşı, “Lanet olsun. Neden bu türlü bir şey istediler?” karşılığını veriyor.
Ardından Sergey, “Çünkü pozisyonlarımızı ele verebilirler. Yapacağımız şey bu üzere görünüyor. ‘Yürüyen rastgele bir sivili öldür ve onları ormana sürükle’ dediler. Ben zati bir katil oldum. Bu yüzden daha fazla insanı öldürmek istemiyorum, bilhassa de gözlerimin içine bakmak zorunda kalacağım insanları…” diye konuşuyor.
SAVAŞ HATASI OLARAK KABUL EDİLİYOR
Diğer taraftan, sivilleri öldürmek, Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin Roma Statüsü’ne nazaran savaş kabahati teşkil ediyor. Tüzüğe nazaran, “sivil halka karşı kasıtlı olarak yahut çatışmalarda direkt yer almayan sivillere yönelik hücumlar düzenlemek”, memleketler arası silahlı çatışmalarda “yasaların önemli ihlallerinden” biri olarak kabul ediliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) daha evvel Rusya’yı Ukrayna’da savaş hatası işlemekle suçlamıştı. BM’nin Ukrayna’da işlenen insan hakları ihlalleri ve hatalarla ilgili soruşturmasını yürüten Erik Møse’ye nazaran, işlenen kimi savaş cürümlerinin ortasında cinsel şiddet, azap ve patlayıcı silahlarla ayrım gözetmeyen ataklar yer alıyor.
Öte yandan BM, Rusya’nın Ukrayna’da savaş suçları işlediğinden şüphelenen tek memleketler arası ünite değildi. Lider Joe Biden, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i Ukrayna’da “soykırım” yapmakla suçlayacak kadar ileri gitti. Biden, Nisan ayında Putin’in “Ukraynalı olma fikrini bile ortadan kaldırmak” için yarıştığını söylemişti.