Birçok bölümde kayıp toplam gelirin yüzde 15 ine ulaştı Dal temsilcileri tahlil için pazar çeşitliliğini Kıbrıs Escort artırmaya yönelik çalışmalarını hızlandırdı
ABD doları ve Euro ortasında dengelerin değişmesi ve paritenin 20 yılın akabinde birinci sefer eşitlenmesi Türk ihracatçısını negatif etkiledi İhracatın büyük kısmını Avrupa Birliğine gerçekleştiren hammadde Lefkoşa Escort ithalatını ise dolar üzerinden yapan birçok dalda parite kaynaklı kayıpların arttığı belirtiliyor
Sadece otomotiv bölümünde kelam konusu kaybın birinci 6 ayda 1 milyar doları bulduğu ikinci yarıda da misal oranda Girne Escort bir kaybın yaşanacağı lisana getiriliyor
Dünya’dan Yener Karadeniz’in haberine nazaran iş insanları doların güçlenmesinin Avrupa pazarındaki rekabetçiliği negatif etkileyeceğini belirterek kelam konusu kaybın az da olsa telafisi için pazar çeşitliliğini Magosa Escort artırmaya yönelik çalışmalar yapılabileceği lisana getiriliyor
Dolar euro paritesi en son 2000 li yılların başında 1 in altını görmüştü 2008 de 1 60 düzeylerini zorlayan parite sonrasında dalgalı bir seyir izlemiş ve Mayıs 2021 in akabinde yine düşüş trendine girmişti Bu yılın başında 1 13 düzeylerinde bulunan parite ABD de Fed in sıkılaştırma siyasetlerine karşılık Avrupa da ise resesyon tasasının yükselmesiyle 20 yılın akabinde birinci kere eşitlendi
Türkiye para siyasetinden bağımsız olarak gelişen kelam konusu durum Türkiye iktisadı ve ihracatçısı için ne manaya geliyor Geçen yıl Euro cinsi gerçekleştirilen ihracat 103 milyar iken dolar cinsi gerçekleştirilen ihracat 109 milyarı bulmuştu
Yani ihracatta iki para ünitesi açısından eşit bir dağılım kelam konusu İthalata gelindiğinde ise durum dolar lehine değişiyor TUİK sayılarına nazaran 2021 in tamamında 271 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi Euro cinsi ithalat 79 milyar iken dolar cinsi ithalat ise 176 milyarı aştı Oransal açıdan bu yılın birinci yarısında da benzeri bir durum kelam konusu
Dolayısıyla dış ticaret tarafıyla doların güçlenip Euro nun kıymet kaybetmesi ihracatçı açısından değerli bir dezavantaj oluşturuyor Çünkü maliyeti dolar üzerinden oluşan ihracatçı daha düşük Euro ile mal satmış oluyor Bu da 2022 de 250 milyar dolar amacı bulunan ihracat için değerli kayıpların oluştuğu ve bu durumun da süreceği manasına geliyor
Pazar çeşitliliğine gidenler var
İhracatın lokomotif kesimi olan otomotiv dalında birinci 6 ayda parite kaynaklı kaybın 1 milyar doları bulduğu belirtiliyor İkinci yarıda da misal oranda bir kayıp bekleniyor İhracatın bir öbür lokomotif bölümü olan hazır giysi dalında de ise beklenen kayıp yüzde 15
İş insanları paritede yaşanan kaybın telafisi noktasında ise pazar çeşitliliğine yönelik çalışmaların yapılabileceğini belirtiyor Bu istikamette adım atan bölümler de var Yani dolar ile ihracatın yapılabileceği pazarlara öncelik veriliyor Türkiye ihracatının lokomotif kesimleri paritede yaşanan gelişmeleri ve bunun ihracata tesirini değerlendirdi
TEKSTİLDEN KİMYAYA OTOMOTİVDEN DERİ KESİMİNE İŞ DÜNYASI TELAŞLI
Hazır giyside kayıp yüzde 15
İstanbul Hazır giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği İHKİB Lideri Mustafa Gültepe Hazır giysi kesimi ihracatının yüzde 67 70 ini AB ye gerçekleştiriyor İngiltere ye ise pound ile satış yapıyoruz Yani gelirin çok değerli bir kısmı Euro ve pound Hem pound hem de Euro dolar karşısında paha kaybediyor Geçen yıl 1 13 1 15 olan dolar euro paritesi şu an eşitlenmiş durumda Paritenin aşağı inmesi geliri Euro ve pound sarfiyatı ise dolar olan hazır giysi dalı için dezavantajlı bir durum oluşturuyor Rekabetçiliğimiz negatif etkileniyor Hammaddenin çok değerli bir kısmı dolar üzerinden alınıyor İhracatçı geçen yıldan bu yana parite nedeni ile yüzde 15 kayıp yaşamış durumda Yılbaşından bu yana ise kelam konusu kayıp yüzde 13 civarında İkincisi Uzakdoğulu rakiplerimize karşı avantajımızı da kaybediyoruz Bizim ana ihracat pazarımız Avrupa olduğu için biz daha fazla etkileniyoruz Strateji oluştururken alım yaparken ve bütçeleme yaparken bunlara dikkat etmemiz lazım
Otomotive 6 aylık faturası 1 milyar dolar
Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği OİB Lideri Baran Çelik İhracatımızın yüzde 65 inden fazlasının Euro olması ve ihracat istatistiğinin dolar tutuluyor olması ihracat bedelimizi negatif etkiliyor Otomotivde 6 ayda 1 milyar dolara yakın parite kaynaklı bir kayıp oldu Tıpkı vakitte birçok hammadde dolarla alınıyor Hasebiyle doların güçlenmesi Avrupa pazarındaki rekabetçiliğimizi makus etkileyecek
Dolar bazında satış yapacak pazarlar bulmalıyız
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği İDDMİB İdare Konseyi Lideri Çetin Tecdelioğlu Hammadde ithalatımız dolarla lakin ihracatımız Euro ile Maalesef ortadaki parite farkı karlılığımızı olumsuz istikamette etkiliyor Bizim de dolar bazında ihracatımızı artırmak Euro ile yaptığımız ihracatın pazar hissesini azaltmak için dolar pazarlarına daha çok efor sarf etmemiz lazım Farklı pazarlarda dolar bazında mal satacak pazarlar bulmamız lazım Avrupa yakın bir bölgeydi Ticaret Bakanlığımızın son olarak açıkladığı 18 ülkeye 80 milyar dolar ihracat amacı Uzak Pazarlar Stratejisi doğrultusundaki değeri bir kat daha ortaya çıktı Uzak pazarlarda dolarla daha fazla katma bedelli ihracat yapmak için efor sarf edeceğiz
Küresel rekabetimiz etkilenecek
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği İTHİB İdare Şurası Lideri Ahmet Öksüz Dokuma bölümü olarak yılda 13 milyar dolar ihracat gerçekleştiriyoruz Hazır giysi ile birlikte ihracatımız 30 milyar dolar ve yaklaşık 20 milyar dolar dış ticaret fazlası veriyoruz Türkiye iktisadına en fazla döviz girdisi sağlayan dokuma ve hazır giysi dalları olarak dışa bağımlılığımız büyük ölçüde yok Ancak pamuk üzere birtakım hammaddelerde ithalatçıyız Münasebetiyle ihracatı yükle Euro ithalatı ise dolar ile yapan dokumacılık dalımız için Euro dolar paritesinin eşitlenmesi ihracatının yarısını Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleştiren kesimimizde olumlu bir gelişme değil Euro dolara karşı uzun yıllar daha kıymetliydi Biz de ana ihracat pazarımız AB olması sebebiyle paritedeki farkı lehimize çeviriyorduk Hasebiyle paritedeki eşitlenme tüm global rakiplerimizi etkileyeceği üzere Türk dokuma bölümümüzü de etkileyecektir
Kimya yüzde 10 daha çıkarlı olabilirdi
İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İKMİB İdare Heyeti Lideri Adil Pelister Mal ve eser ihracatımız ile hizmet dalı ihracatımızın çoğunluğunu Euro ile ithalatımızın ise çoğunluğunu dolar ile yapıyoruz Hazine ve özel bölüm dış borç ödemeleri de tekrar yaklaşık yüzde 60 oranında dolara ve yaklaşık yüzde 30 oranında Euro ya endeksli Buna nazaran Euro dolardan daha pahalıyken ve pariteden ötürü daha çıkarlı durumdayken oranlar birebir kaldığında dolar Euro paritesi dolar lehine gelişmeye devam ettiğinde biz parite kaybı yaşayacağız Şirketler için de benzeri bir durum hakim Kimya bölümümüz de hammadde bakımından yüzde 70 i dolar üzerinden dışa bağımlı bir dal İhracatının Euro ile yapılmasıyla ortadaki kur farkı ihracatçıya maalesef olumsuz olarak yansıyacaktır Kimya kesimimizin ve Türkiye ihracatının yaklaşık yüzde 50 sinin Avrupa birliğine yapıldığı göz önüne alınırsa parite kaynaklı gelirimizin de azaldığını net olarak söyleyebiliriz Şayet parite yakın bir vakitteki üzere 1 15 1 20 aralığında seyretmiş olsaydı bizim de ihracatımız en az yüzde 10 pahalı olacaktı
Girdi maliyetini üste taşıyor
Türkiye Makina Federasyonu MAKFED Genel Sekreteri Zühtü Bakır Makine bölümü için temel pazar yaklaşık yüzde 50 ihracat ile AB Buna rağmen başta güç olmak üzere çelik üzere temel girdilerinin dolar bazlı temini girdi maliyetini üste taşıyor Tüm bu gelişmelere rağmen Avrupa kaynaklı artan talep sürerken global iktisatta sıkı para siyasetlerine geçişin de tesiri ile yavaşlama kelam konusu Lakin bunun tesirleri şimdi görülmüş değil Makine ithalatında ise Çin ve Uzak Doğu yükü dikkate alındığında paritedeki bu gelişmenin fiyatları bir nebze üste taşıyacağı beklenebilir
1 euro nun kaç TL olduğu değerli
Makine İhracatçıları Birliği MAİB Lideri Kutlu Karavelioğlu Makine imalat sanayi ihracatının yüzde 70 ini Euro ile ithalatının da yüzde 70 ini dolarla yapan bir dal
Bu tip yoğunluğa sahip dallarda Euro da yaşanan bedel kaybının elbet ki olumsuz tesirleri olur lakin bu genel kabulden evvel kimi özel durumlara bakmak gerekir Pandemiden bu yana bilhassa de Yeşil Mutabakat önlemlerinin üretim üslerindeki kısıtlamaları ile Ukrayna krizinin de tesiriyle dinamik fiyatlama stratejileri kesimde zarurî hale geldi Hem fiyat listeleri ortadan kalktı hem opsiyonlar kısaldı Müşterilere neredeyse günlük fiyat verilir hale geldi ve avanslar arttı Bizim için 1 Euro nun kaç dolar olduğundan çok 1 Euro nun kaç TL olduğu değerlidir Burada oluşacak gayri natürel kurlar ihracatın istikrarlı artışında pariteden çok daha tesirli olur Öte yandan Euro bölgesi bizim ana pazarımız İleri ülkelerdeki yavaşlama makine teçhizat yatırımlarına beklendiği kadar yansımadı Bizde de ihracat eski suratında olmasa da hem ölçü hem de kıymet olarak artıyor Sektörel açıdan baktığımızda ve 2022 makine ihracat maksadımızı 27 milyar dolar olarak belirlediğimiz düşünüldüğünde parite tesirinin bizi zorlayacağını söyleyebiliriz
Deride kayıp yüzde 5 10
Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği TDKD İdare Şurası Lideri Gürkan Gözmen İhracatımızın çoğunluğunu yaptığımız AB ülkelerinde parite düşüşü ham ve yardımcı materyal tedarikini dolar olarak temin eden firmalarımızda yüzde 5 ila 10 ortası bir kayba neden olmakla birlikte dolar bazında ihracat sayılarımızın düşüşüne de sebep olacaktır Bölümün biraz daha bekleyip durumun kalıcı olması halinde çok çabuk konum alıp satış ve tedariklerinde yeni fiyatlandırmalara gitmesi gerekir Bu alışılmış ki AB pazarına çalışan firmalar için olumlu sonuç vermeyebilir
Karlılıklar önemli etkilenecek
İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İHBİR İdare Şurası Lideri Kazım Taycı Hammaddemizi girdi maliyetlerimizin yüzde 100 e yakınını dolar bazında alıyoruz Maliyetlerimizi oluşturan ögeler dolar bazında Ülkenin ihracatının yüzde 50 si de Avrupa Birliği bölgesine yapılmaktadır Hasebiyle bu bizim Avrupa Bölgesi ne olan satışlarımızı çok önemli manada olumsuz etkileyecektir Dolar bazında tedarik ettiğimiz bir hammaddeyi Euro bazında satacağımız için evvelce ortadaki parite farkı bizi koruyordu Bu farkın ortadan kalkması firmaların karlılıklarını çok önemli etkileyecek Firmalar paritedeki değişimi eser satış fiyatlarına yansıtmaları durumunda Türkiye nin Avrupa Bölgesi ndeki rekabetçiliğinin kaybolmasına sebebiyet verecektir Doların Euro karşısında güçlü olması bizim istemediğimiz olumsuz baktığımız bir durum
Gemi inşaya sonlu tesir
Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği GYHİB Lideri Cem Seven Gemi ve yat inşasında satışlar birtakım istisnalar hariç Euro ile gerçekleşiyor Maliyetlerde ise dolar yalnızca gemi sacı ve birtakım ekipmanlarda var Ana makina pervane jeneratör ekipmanların ise maliyetleri Euro Sac maliyetinin toplam inşa maliyetindeki yeri ise inşa edilen gemi ve yatın büyüklüğüne nazaran değişiyor Genel olarak Euro dolar paritesinde dolar lehine olan hareketin satışların Euro yüklü maliyetlerin ise gemi sacı ve kimi ekipmanlar haricinde tekrar Euro olması nedeni ile parite tesirinin olumsuz fakat sonlu olduğunu söyleyebiliriz
Ufak bir kahır olur lakin aşılır
Mobilya Sanayi İşadamları Derneği MOBSAD Lideri Nuri Gürcan Euro olarak ihracat yapan firmalarda kurdan ötürü ufak bir maliyet zahmeti olur lakin bu aşılamayacak bir durum değil Dünyada tedarikle ilgili meşakkat gittikçe büyümekte hasebiyle artık tüm dünyada dolar yahut Euro bazında da fiyat artırılabilir Pariteden ötürü Euro bazında siparişlerde azalma üzere bir durumun yaşanacağını düşünmüyoruz Dallar dünya piyasalarını takip etmekte ve şu anda Türkiye de emtia fiyatları birçok ülkeden ucuz olduğu için bizi etkilemez
Türk sanayicisini şiddetli bir devir bekliyor
İDDMİB Kontrol Konseyi Üyesi ve ARMATÜR Derneği İdare Şurası Lideri Gökhan Turhan Dolarla eser alıyoruz Euro ile satıyoruz Bu manada ortadaki yüzde 15 20 fark bize direkt ya kar düşüşü ya da ziyan olarak yansıyor Bu kadar üst üste gelen olumsuzun akabinde ekonomik sıkıntılar enflasyon emtia fiyatlarındaki düşüş dünyadaki piyasaların daralması üzere birçok sorunun yanında bu da üzerine eklenen bir sorun oldu Parite 1 eşiğini aşıp biraz daha aşağı inebilir lakin sonrasında orta ve uzun vadede 1 15 1 20 düzeylerine gelir diye düşünüyorum Bilhassa savaşın muhakkak bir noktaya gelmesiyle bir arada tekrar eski noktaya geleceğini öngörüyorum Asıl sorun pandemiden sonra işlerin açılıp bir anda tekrar kapanması Bunun üzerine karlılığı da etkileyen en kıymetli bahislerden biri Euro Dolar paritesi oldu Türk sanayicisini güçlü bir periyot bekliyor Piyasalardaki daralma kapasite kullanım oranlarımızı düşürüp karlılığımızı da etkileyecek
Avrupa da fiyatlar artacak
Konut ve Mutfak Eşyaları Endüstrici ve İhracatçıları Derneği EVSİD İdare Konseyi Lideri Talha Özger Mesken ve mutfak eşyaları kesimi olarak yüzde 55 oranında Euro ile ticaret dönüyor
Hammadde emtialarını ise dolar bazında alıyoruz Ortadaki makas bizi finansal istikamette olumsuz formda etkileyecektir Beşerler yüzde 5 lik pariteye alışmıştı Uzak pazarlara daha fazla odaklanmamız gerekiyor Gelişmelerin kesimde yapacağı değişiklikleri yaşayıp göreceğiz Euro Bölgeleri nde fiyatların biraz daha artacağını ve satışa olumsuz formda tesir edeceğini söyleyebiliriz