Uzun vakittir iktisatta yeni kaynak yaratamayan AKP iktidarı süratle borçlanmaya başladı
Hazine ve Maliye Bakanlığı Escort Gürçeşme nın açıkladığı son bilgilere nazaran Hazine nin iç ve dış borç anapara toplamı 3 1 trilyon liraya yükselmiş durumda Borcun vadesine kadar ödenecek olan faiz yükü ise bir ayda 304 Gürçeşme escort milyar lira daha artarak 2 7 trilyon liraya çıktı
Bu borcun anaparasının 1 5 trilyon lirası iç borç Burada toplam faiz yükü ise 2 1 trilyon lira Yüzde 28 6 Gürçeşme escort Bayan sı döviz kıymetli bir kısmı da enflasyona endeksli faizle alınan iç borçların faiz yükünde son bir ayda hem kurda yaşanan artış hem enflasyondaki yükseliş hem de artan faiz oranları yüzünden 309 milyar lira artış yaşandı Birinci kere bu yıl mart ayında iç borç stokunun faiz yükü borç anapara meblağını geçti Fark nisan ayında da açılmaya devam etti
1 6 TRİLYON LİRA
Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine nazaran borç stokunun 1 6 trilyon liralık kısmını ise dış borçlar oluşturuyor
Dış borçların faiz yükü de 2022 yılı nisan ayı sonu döviz kuruyla 662 milyar lirayı buluyor Döviz cinsinden iç ve dış borçlar dış borç stokunun yüzde 65 6 sını oluşturuyor Döviz ve değişken faizli borçlar ise stokta yüzde 76 1 oranında hisse sahibi Kurda ve faiz oranlarında yaşanan artışlar Hazine nin yükünü de katlıyor
İktisatçı Prof Dr Korkut Boratav iç borçlardan hiçbir iktisadın batmayacağına işaret ederek şu noktalara dikkat çekti Buradaki kritik problem dış borçlardır Dış borçlardan batılır Esasen iflas lafı da oradan çıkıyor Mümkün bir batma senaryosu dış borçlarla ilgilidir Onun da ölçütleri var İç borç en berbat para basarak ödenir Merkez Bankası nın para basma hududu yoktur Sonuçlarını da göze alırsın ödersin Nasıl ödersin enflasyon borçların pahasını düşürür Kâğıtların bedelini düşürür rahatlarsın Vergilersin servet vergisi alırsın gerekirse sorun değildir TL üzerinden borçların çevrilmesi bir sorun değil Dış borçlardır kritik olan Bu borçlar asıl batma kaynağı Türkiye nin dış borçlarının en kıymetli ögesinin da kısa vadeli borçlar olduğuna işaret eden Boratav bu sayının arttığını ve gözetilmesi gerektiğini söyledi
EL KOYMA GİBİ
Boratav kötü bir unsur olarak nitelendirdiği iç piyasada da dövizle borçlanmanın başladığına dikkat çekerek şöyle devam etti Bu yeni bir uygulama Dövizli tahvil ihracı Türkiye iktisadının yerli tasarruf sahiplerindeki döviz kaynaklarına fiilen el koyma manasına gelir Yarın öbür gün bunlar da kâğıttır denilip iç borç muamelesi yapılabilir
KONUKMAN RİSKİN YÜKSELMESİ SİNYAL
İktisatçı Prof Dr Aziz Konukman kısaca ülke risk primi olarak anlandırılan CDS nin Türkiye için 700 puanın üzerine çıktığını hatırlattı Risk primi yükseldikçe dışarıdan borçlanmanın da zorlaştığına işaret eden Konukman Riskin bu kadar yükselmiş olması bir sinyaldir Kırmızı çizgidir Borçlanmanın maliyeti dehşet formda artıyor dedi Kur muhafazalı mevduatların maliyetinin de giderek yükseldiğini belirten Konukman ayrıyeten bütçeyle ilgili tahakkuk tahsilat oranlarına da dikkat çekti
Nisan 2022 prestijiyle bu oranın yüzde 45 6 olduğuna işaret eden Konukman şöyle devam etti Vergi gelirinde yüzde 57 8 gelir vergisinde yüzde 53 4 Beyana dayalı gelir vergisinde yüzde 25 1 kolay tarzda gelir vergisinde yüzde 7 3 tahsilat var Yani vergiler tahsil edilemiyor Konukman a nazaran vergi kâfi değilse hem TL hem döviz bazında iç borçlanma hızlanır