Düşük faiz siyaseti tercihinin başladığı 2021 Eylül ayından bu yana enflasyon ve kurda rekorları gören Escort Eryamanevleri iktisatta maliyetin ağırlaştığına dikkat çeken Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği TÜSİAD Lideri Orhan Turan iktisatta yavaşlamanın şiddetlendiğini kaydetti
Son ekonomik ve siyasal gelişmeler ile ilgili Sözcü’den Sayime Başçı’nın sorularını Eryamanevleri escort yanıtlayan Turan zaman daralıyor vurgusu yaparak iktisat idaresine şu soruyu sordu Ekonomik göstergelerin istenilen çerçeveden uzaklaştığı bu ortamda gerçek bölüm olarak sormamız gereken şu bu siyasetler aşikâr ki sonuç vermedi Eryamanevleri escort bayan İktisat idaresinin B planı nedir
Türkiye İktisat Modeli ile enflasyonda kurda ve CDS’lerde tarihin en makûs devirlerinden biri yaşanıyor Gelinen noktayı TÜSİAD cephesinden değerlendirdiğinizde nasıl bir tablo ile karşı karşıyayız
Son bir yıldır çizilen ekonomik çerçeveye dair tenkitlerimizi en baştan beri paylaşıyoruz Enflasyonla gerçek prosedürlerle gayret etmiyoruz Bu yüzden daima olarak kamu kurumlarının varsayımlarının üst revize edildiğine şahit oluyoruz İster enflasyon ve cari açık olsun ister CDS ve kur olsun en başta hedeflediğimiz yerlerden çok uzağız Bu siyasetlerde ısrar ettikçe vakit kaybediyoruz Her kaybedilen vaktin ekonomik açıdan bir maliyeti oluyor Ekonomik göstergelerin istenilen çerçeveden uzaklaştığı bu ortamda gerçek bölüm olarak sormamız gereken şu bu siyasetler belirli ki sonuç vermedi İktisat idaresinin B planı nedir
Size nazaran Türkiye’nin en değerli birinci 3 sorunu nedir
Kurumların yıpranması adalette yaşadığımız sorunlar ve ülkemizin geleceği açısından çok önemsediğimiz eğitim kalitesindeki düşüş beyin göçü İktisatta meseleleri süratli ve gerçek adımlarla çözersiniz ama üstte saydığımız bu üç hususta kararlılıkla ilerlemek vakit ister Bu hususlarda ileriye gitmediğiniz surece ülke olarak kalkınamıyorsunuz
Globaldeki ve Türkiye’deki gelişmeler doğrultusunda sonbaharda bir ani duruş öngörüyor musunuz
Finansal açıdan takip ettiğimiz iki önemli husus var Bunlardan birincisi Kur Muhafazalı Mevduat’ta ağustos ortası ile vade sonuna geliniyor Şirketlerin KKM’yi ne kadar döndüreceği kıymetli İkincisi sonbahardaki eurobond sendikasyon dönüşleri Yabancı yatırımcıların belirsizliklerden ötürü çok da istekli olmadıklarını duymaktayız Döviz arzında yaşadığımız her sorun TL’de paha kaybı manasına geliyor Hasebiyle bu iki devir TL açısından riskler barındırıyor Öte yandan hem yüksek enflasyon hem de finansal şartların sıkılaşması sonucunda son periyotta iktisattaki yavaşlamanın şiddetli olduğunu tahlil ediyoruz Bu hem iç talepteki yavaşlama ile ilgili hem de ihracat ve dış talepten kaynaklanmakta Özetle önümüzdeki periyot hem TL’nin seyri hem enflasyon ve finansal şartlar ekonomik büyüme üzerinde risk oluşturuyor
YATIRIM ORTAMI ZAYIF
Mevcut iktisat ve para siyaseti kararlarının yarattığı çelişkiler ile finansmana erişim konusundaki sorunlar yüksek kredi faizleri nasıl bir yatırım ortamı yaratıyor
Türkiye enflasyon hızlanmışken düşük faiz siyaseti tercihi yaptı Bu tercihin bugün sonuçlarını yaşıyoruz Bunlar yüksek enflasyon ve artan döviz talebi İkinci etabı da yüksek kredi faizi yükselen risk primi ve yabancı sermayeye erişimin yani döviz kaynağına erişimin zorlaşması Bunlar olurken kuru denetim edebilmek ismine Merkez Bankası rezervlerini harcıyoruz Alınan tüm bu makro ihtiyati önlemlerin gayesinin sıkılaştırma değil de temel olarak dövize kaçışı engellemek ismine yapıldığını düşünüyoruz Kaçınılmaz sonuç finansal şartların sıkılaşması ve krediye erişimin daha da sıkıntı hale gelmesidir Günün sonunda hem yüksek enflasyon hem yüksek kredi faizi hem de paha kaybeden bir TL ile karşı karşıyayız
En başta hakikat bir çerçevede ilerlesek muhtemelen ne enflasyon ne de kredi faizleri bugün bu derece yüksek olacaktı Ekim kasımdan bu yana aslında yatırım kredilerinde bir arz kasveti olduğunu biliyoruz zira bankacılık sistemi de ticari bir yapı ve bu krediler tarifi gereği uzun vadeli Uzun vadeli kredi fiyatlaması yapabilmek için maliyetlerinizi hesaplayabilmeniz öngörebilmeniz gerekir Her maliyet artışı da daha yüksek kredi faizi manasına gelmekte Yüksek enflasyon ortamında daima regülasyon değişikliğine tabi olan ve maliyetleri artan bu öngörülemeyen süreçte yanlışsız bilanço ve nakit idaresi yapmaya çabalayan bir bankacılık dalı var Bu gerçek kesim için de geçerli Tüm bunların sonucunda da krediye erişim değerli hale geliyor yatırım ortamı zayıflıyor
Kalıcı kopuş kutuplaşma yaratılmamalı
Türkiye’de seçimlere bir yıldan az bir mühlet kaldı Bu süreçte toplumsal ve ekonomik açıdan gördüğünüz riskler nelerdir
Türkiye’de seçim periyotları genelde hararetlidir lakin siyasi partiler ortası görüş ayrılığı ve yarışın kalıcı kopuş ve kutuplaşmalara yol açmaması gerekir Geçmişten aşina olduğumuz vaat yarışı ve hesabı âlâ yapılmamış popülist telaffuzlar de uzun vadede ziyanlı oluyor Sağduyudan uzaklaşmadığımız toplumsal barışa ihtimam gösterdiğimiz bir seçim geçirmeyi ümit ediyoruz
Maaş artışları enflasyonun akabinde koşuyor
Yaşanan krizin en ağır yükü çalışan kesim ve halk üzerine yıkılmış durumda İş dünyası bu noktada nasıl bir rol üstlenmeli
Geçen yıldan beri özel bölümde pek çok şirket çalışanlarını enflasyondan korumak için inisiyatif alıyor Minimum fiyatta yıl ortası ayarlaması yapıldı Öte yandan enflasyonun daima artmaya devam ettiği ortamda yalnızca fiyat artışları bu mevzuyu çözmeye yetmez Zira süreç enflasyonun akabinde koşan fiyat düzeltmelerine dönmüş durumda Gerçek adımlarla kararlı halde enflasyonla çaba etmediğiniz surece öbür attığınız her adım yalnızca süreci kovalar kâfi olmaz
Zaman giderek daralıyor
Türkiye’nin içinde bulunduğu krizden çıkışını nasıl ve ne büyüklükte bir fatura ile mümkün görüyorsunuz
Dış finansman muhtaçlığı ağır bir ülkeyiz küresel iktisatta de olumsuz gelişmeler var Yılın ikinci yarısı daha da kritik Bu şiddetli sürece karşın şunu da eklemeliyim Türkiye dinamik bir iktisat Gerçek kesim bilançosu banka bilançosu esnek ve sağlam Yanılgılı siyasetler sonucunda yıpranma mevcut bu iki bilançoyu daha fazla yormamalıyız Öte yandan gerçek bir iktisadi dizayna çok süratli karşılık veren potansiyeli çok yüksek bir ekonomiyiz Ben hala Türkiye’nin kendi kaynakları ile buradan çıkışının mümkün olduğunu düşünüyorum lakin vakti da tüketiyoruz Kapsamlı bir ekonomik plana gereksinimimiz her geçen gün artıyor
Ucuz emeğe dayalı rekabet geçerli değil
Bilhassa iç siyasette sıkça gündeme gelen ve iş dünyası açısından istihdamda aldığı hisseye daima işaret edilen sığınmacılar konusundaki yaklaşımı ve yaşanan tansiyonları nasıl değerlendiriyorsunuz Burada ucuz emek ve zor işlerin adresi tanımlamaları ile öne çıkan sığınmacıların istihdamdaki rolü belirtildiği üzere kritik ve işlerin devamlılığını sarsacak bir seviyede midir
Sığınmacılar konusu istihdamla birlikte eğitim dış siyaset üzere pek çok alanı etkiliyor Öncelikle ülkemizin jeopolitik taraftan Kale Avrupası’nın göçe karşı hudut bekçisi olarak konumlandırıldığı bu model sürdürülemez İstihdam açısından çalışma müsaadesi alan göçmen sayısı düşük ve göçmenlerin birden fazla kayıt dışı düşük vasıflı işlerde çalışıyor Kayıt dışılığın sakıncalarının yanında ucuz emeğe dayalı bir rekabet anlayışı artık geçerli değil Nitelikli işgücü ve teknoloji ile yüksek katma kıymet yaratmak ana amacımız olmalı İş dünyası için kritik olan ucuz emek değil maalesef son yıllarda süratle kaybettiğimiz nitelikli insan gücümüzdür
Güçlü demokrasi çoğulcu sistem gerekiyor
Bu devirde başkanlık sistemini deneyen ve sonuçlarını alan Türkiye için en uygun idare modelinin ne olduğunu düşünüyorsunuz
Türkiye’nin tarihi deneyimi ve toplumsal yapısı idarede temsilin kapsayıcı iştirakçi demokrasinin güçlü olduğu çoğulcu bir sistemi gerektiriyor Ülkemiz için âlâ olanın ne olduğu tarafındaki kanaatler ortak bir noktada buluşacaktır Biz kurum olarak kuvvetler ayrılığı istikrar ve denetleme düzenekleri yargısal kontrol kurumların özerkliği ve düzenlemelerde katılımcılık üzere unsurları aktif bir kamu idaresi için çok önemsiyoruz
Öne çıkan mesajlar
Bu siyasetlerde ısrar ettikçe vakit kaybediyoruz
Türkiye’nin tarihî deneyimi ve toplumsal yapısı iştirakçi demokrasinin güçlü olduğu çoğulcu bir sistemi gerektiriyor
En değerli sorunlarımız Kurumların yıpranması adalette yaşadığımız sorunlar eğitim kalitesindeki düşüş ve beyin göçü
Hem yüksek enflasyon hem de finansal şartların sıkılaşması sonucunda iktisattaki yavaşlamanın şiddetli olduğunu tahlil ediyoruz
En başta gerçek bir çerçevede ilerlesek ne enflasyon ne de kredi faizleri bugün bu derece yüksek olacaktı
Hala Türkiye’nin kendi kaynakları ile buradan çıkışının mümkün olduğunu düşünüyorum